मराठी काव्य सृष्टीला पडलेले एक गोड स्वप्न म्हणजे डॉ. माधव त्रिंबक पटवर्धन तथा कवी माधव ज्यूलियन होय. इंग्रजी भाषेचे प्राध्यापक, ‘प्रेमस्वरूप आई’ या अजरामर कवितेचे जनक, मराठी कवितेच्या प्रसारासाठी जन्मलेल्या रविकिरण मंडळाचे संस्थापक, लोकप्रिय कवी, उर्दू, फारसी भाषांचे अभ्यासक, फार्सी- मराठी शब्दकोशाचे कोशकार माधव ज्यूलियन यांचा २९ नोव्हेंबर स्मृतिदिन!
प्रेमस्वरूप आई। वात्सल्यसिंधू आई
बोलावू तुज आता। मी कोणत्या उपायी? ।।
आईचे आर्त विव्हळ स्मरण करणाऱ्या या गीताची १७ सप्टेंबर २०२१ ला शताब्दी साजरी झाली. शंभर वर्षांनंतरही या कवितेची गोडी किंचितही कमी झालेली नाही. प्रत्येकाच्या मनातील आईविषयीच्या भावना व्यक्त करणारे हे काव्य कवी ज्युलियन यांनी आपल्या जन्मदात्री आईला नव्हे; तर मानलेल्या आईला उद्देशून लिहिले असले, तरी मातृहृदयी माणसाच्या डोळ्यात टचकन पाणी उभे राहते. अर्थपूर्ण मधुर शब्द व गेयत्तापूर्ण रचना हे त्यांच्या कवितांचे वैशिष्ट्य होते. राष्ट्रीय पुरुषार्थासाठी जनमानसाला आव्हान करणारी त्यांची कविता.
भ्रांत तुम्हा का पडे?
हिंदू पुत्रांनो स्वतःला 
लेखिता का बापुडे?
भ्रांत तुम्हा का पडे?
वाघिणीचे दूध प्याला 
वाघ बच्चे फाकडे ।।
हिंदुभूमी वीर प्रसवा, 
वैभवाला पावली
का आता खालावली?
धन्यता द्याया कुशीला 
सिद्ध व्हा ठाका खडे
भ्रांत तुम्हा का पडे?
मनातील संभ्रम, न्यूनगंड, शंका-कुशंका दूर करून स्वदेशाच्या उत्कर्षासाठी कार्यप्रवण होण्याचे आवाहन त्यांनी या काव्यातून केले आहे.
मराठी साहित्यातील पहिल्या डी.लिट.चे ते मानकरी. मुंबई विद्यापीठाने हा बहुमान १ डिसेंबर १९३८ ला त्यांच्या ‘छंदोरचना’ या ग्रंथाबद्दल त्यांना दिला. सन १९३३ मधील नाशिकच्या काव्य संमेलनाचे अध्यक्षपद त्यांनी भूषवले. सन १९३६ च्या जळगाव येथील अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचे अध्यक्षपदही त्यांनी भूषविले आहे. कलात्मक मूल्यांशी प्रामाणिक राहण्यासाठी त्यांनी जीवनात खूप मोठा संघर्ष केला.
मराठी असे आमुची मायबोली 
जरी आज ही राजभाषा नसे,
नसो आज ऐश्वर्य या माउलीला 
यशाची पुढे दिव्य आशा असे।
आपल्या मराठीला राजभाषेचा दर्जा मिळण्यासाठी त्यांनी केलेला आशावाद या कवितेतून व्यक्त होतो. तसेच ‘शिवप्रताप’ ही त्यांची गाजलेली कविता. भवानी आमची आऊ, 
शिवाजी आमचा राणा।
मराठी आमुची बोली, 
गनिमी आमचा बाणा ।।
त्याचप्रमाणे त्यांची कशासाठी पोटासाठी, खंडाळ्याच्या घाटासाठी। हे सहजसुलभ काव्यही प्रसिद्ध होते. माधव ज्यूलियन यांना अवघे ४६ वर्षांचे आयुष्य लाभले, पण अल्पावधीतच त्यांनी आपले वाङमयीन कर्तृत्व दाखवून दिले. स्फुट, कविता, खंड कविता, काव्यानुवाद त्यांनी लोकाभिमुख करण्याचा प्रयत्न केला. 

-संतोष भोसेकर